Fysieke valuta worden steeds minder gebruikt, want even pinnen in de winkel en snel online betalingen doen zijn al jaren populair. Door de corona pandemie daalde het aantal contante betalingen naar het laagste punt ooit. Hoe waarschijnlijk is het dat we binnenkort helemaal geen contant geld meer gebruiken – en wat gaat dit betekenen voor de banksector?
Hoe staat het ervoor in Nederland?
Contactloos betalen is een stuk hygiënischer en retailers moedigen mensen sinds de corona pandemie aan om geen cash meer te gebruiken. Volgens de Betaalvereniging zijn veel meer Nederlanders hun aankopen aan de kassa contactloos gaan afrekenen (met de betaalpas of mobiele telefoon) als gevolg van corona. Dit ging ten koste van het aantal pintransacties en contante betalingen.
Vooral tijdens de eerste lockdown in 2020 is het aandeel contante betalingen historisch ver gedaald. Ondertussen wordt er wel weer vaker met cash betaald, maar nog steeds minder dan pre corona.
Focus op instant payments?
Nu instant payments ervoor zorgen dat betalingen direct verwerkt worden lijkt het erop dat er geen echte noodzaak meer is voor contant geld. Met een request-to-pay (Tikkie, betaalverzoek) kunnen mensen onderling betalingen doen – en ook in de zakelijke wereld leveren instant payments een groot aantal voordelen op zoals lagere transactiekosten en de mogelijkheid om bij de ontvangst van een levering direct te betalen.
Toch concludeert DNB dat contant geld nog steeds een belangrijke maatschappelijke rol vervult. Contant geld speelt namelijk ook een rol bij het vertrouwen in het monetaire systeem, vindt DNB. Uiteindelijk blijft contant geld voor een aantal mensen de enige manier om (zelfstandig) te kunnen betalen en uiteindelijk kan cash een belangrijke rol spelen in noodsituaties zoals bijvoorbeeld een pinstoring.
DNB heeft de wettelijke taak de goede werking van het betalingsverkeer te bevorderen en de geldomloop van bankbiljetten en munten te verzorgen. Zolang er behoefte is aan contant geld, zal DNB ervoor zorgen dat de chartale keten in werking blijft. Banken spelen daarbij een hoofdrol door ervoor te zorgen dat contanten ook beschikbaar blijven voor iedereen. DNB is nu van mening dat de noodzakelijke infrastructuur hiervoor onder druk staat en stelt een onafhankelijk onderzoek in. Naar verwachting zal het aandeel van de contante betalingen wel structureel laag blijven in Nederland – digitalisering is daarvoor de grootste reden.
Wat betekent dit voor de bankensector?
Digitale transformatie is een van de belangrijkste aandachtspunten op dit moment voor de banksector. Ook al geven verreweg de meeste mensen de voorkeur aan digitale betalingen, banken blijven ook contante betalingen financieren.
In die zin verschilt de banksector niet veel van de muziekindustrie, die enorm is beïnvloed door de komst van digitaal. Bedrijven als Apple, Amazon en Spotify vechten allemaal om de dominante speler te worden in de streaming markt. Het gaat hier om een markt met een waarde van 8,8 miljard dollar, die goed is voor bijna 80 procent van alle muziekinkomsten. Ondanks deze astronomische cijfers en de hoeveelheid aandacht die in de muziekindustrie aan digitaal wordt besteed, maakt de retro-technologie van vinylplaten een verrassende comeback. In 2019 werden langspeelplaten voor het eerst in 40 jaar meer verkocht dan cd’s. De reden voor deze comeback is vooral dat een klein, maar aanzienlijk deel van de muziekliefhebbers nog steeds de voorkeur geeft aan de fysieke plaat en de bijbehorende geluidskwaliteit. Niet geheel onbelangrijk: mensen zijn bereid daarvoor te betalen.
Vinyl van de banken sector
Voor banken is het bijna een onmogelijke opgave om te voldoen aan zowel de cash wensen als de digitale wensen van hun klanten. Althans, dat kunnen ze niet alleen. Maar er is geen enkele reden waarom de cash-diensten die banken leveren, niet gewoon deel kunnen uitmaken van het bancaire ecosysteem. Zo kunnen banken bijvoorbeeld hun cash-diensten uitbesteden aan derde partijen zoals het geldmaat concept.
Vooralsnog zullen banken in ieder geval nog niet zonder contanten kunnen en dat hoeft ook helemaal niet. Want, zoals vinyl weer een eigen niche heeft gevonden in de muziekwereld, zo zal dat ook kunnen gebeuren voor contant geld in de bankensector.
Wil je weer helemaal up-to-date zijn over de laatste ontwikkelingen in de bancaire wereld? Schrijf je dan nu in voor de SOPRA BANKING Summit 2021 van 18 tot en met 22 oktober